Faziletli Dualar

NAHİV DERSLERİ

Bölüm 1  İ’RAB VE İ'RAB TABLOLARI

01 Müfred, Tesniye ve Cem' Müzekkerlerin İ'rabı

02 Müfred, Cem' Teksir ve Cem' Müenneslerin İ'rabı

03 Müfred, Cem' Teksir ve Ğayr-ı Munsarıfların İ'rabı

04 Cem' Müenneslerin ve Ğayr-ı Munsarıfların İ'rabı

05 İ'rab Tablosu Genel 1

06 İ'rab Tablosu Genel 2

İ'rab Bakımından Muzari Fiil

İ'rab Örneği

İ'RAB

Arapça İ'RAB Örnekleri


Bölüm 2  İSM-İ MEVSUL


01 İsmi Mevsul Tablosu 

02 İsm-i Mevsul'ün Tesniye ve Cem' Kipleri 

03 İsm-i Mevsul Konu Özeti 

04 İsm-i Mevsul'ün Geliş Şekilleri 

05 Sıla Cümlesi'nin Geliş Şekilleri 

06 Aid Zamiri'nin Geliş Şekilleri 

07 İsm-i Mevsul Alıştırma


Bölüm3 ZAMİRLER


Zamirlerin İ'rabıyla İlgili Alıştırma

Zamirler Konu Anlatımı 

Zamir TablosuMüstetir 

Zamir'in Cevazı, Vücubu

Sarf Dersleri

MUDAAF, MEHMUZ ve MİSAL FİİLLER 

NAKIS FİİLLER 

LEFİF FİİLLER

LEFİF FİİLLER

 LEFİFİ MEFRUK

Lefifi mefruk, ikinci, dördüncü ve altıncı bablardan gelir.

İkinci babdan gelen lefifi mefruklar فَعَى، يَعِى şeklindedir. وَقَى، يَقِى gibi. Demek ki, muzarisi nakıstan biraz farklıdır. (2. babdan gelen nakısın muzari ma’lumu يَفْعِي şeklindedir.)  

Dördüncü babdan gelen lefifi mefruklar tamamıyla nakıs gibi  يَفْعَى فَعِىَ، şeklinde olur. وَجِيَ، يَوْجَى gibi.

Altıncı babdan gelen lefifi mefruklar فَعِىَ، يَعِى şeklinde olur. وَلِىَ، يَلِى gibi.

MAZİ MALUM VE MAZİ MEÇHUL

İkinci babdan gelen lefifi mefrukun mazisi ikinci babdan gelen nakısın mazisi gibi, dördüncü ve altıncı bablardan gelen lefifi mefrukun mazisi dördüncü babdan gelen nakısın mazisi gibi çekilir.

MUZARİ MALUM

İkinci ve altıncı bablardan gelen lefifi mefrukun muzarii malumu, ikinci babdan gelen nakısın muzarii malumu gibi; dördüncü babdan gelen lefifi mefrukun muzari malumu, dördüncü babdan gelen nakısın muzari malumu gibi çekilir. Binaenaleyh يَقِى، يَلِى kelimeleri يَحْمِى gibi, fakat يَوْجَى kelimesi يَنْسَى gibi çekilir.

MUZARİ MEÇHUL

Lefifi mefrukun muzari meçhulü yalnız يُوعَى şekli üzere bulunur. يُولَى يُوقَى gibi.

يُوعَى şekli ile nakısın muzari meçhulünün şekli olan يُفْعَى arasında küçük bir fark varsa da çekimleri birdir.

MUZARİ MECZUM 

Lefifi mefrukların muzari meczumu tamamıyla nakıstaki gibidir.

 gibi.لَمْ يَقِ، لَمْ يُوقَ/ لَمْ يَلِ، لَمْ يُولَ/ لَمْ يَوْجَ، لَمْ يُوجَ

MUZARİ MANSUP

Lefifi mefrukların muzari mansubu tamamıyla nakısta olduğu gibidir.

Malum olarak لَنْ يَقِىَ، لَنْ يَوْجَى، لَنْ يَلِىَ gibi.

Meçhul olarak لَنْ يُوقَى، لَنْ يُولَى gibi.

EMRİ HAZIR MALUM

Emri hazırın malumu:

İkinci ve altıncı bablarda bir harfli olarak عِ şeklinde gelir.

Dördüncü babda اِيعَ şeklin gelir, اِيجَ، لِ، قِ gibi.

Not:

Bir harfli olan emri hazır malumun birinci sigası söylenip susulacak ise o zaman birinci siganın sonuna sakin bir (ha) ه ilave etmek lazımdır.

Mesela: قِ deyip durmak olmaz. قِهْ diyerek durmak daha uygun olacaktır.

Bu (ha’ya), Ha-i Sekt = Susma Hâsı denir.

LEFİFİ MAKRUN

Lefifi makrun, yalnız ikinci ile dördüncü babdan gelir.

İkinci babdan gelenler  يَفْعِى فَعَى، şeklinde olur. رَوَى، يَرْوِى gibi.

Dördüncü babdan gelenler يَفْعَى فَعِىَ، şeklinde olur. هَوِىَ، يَهْوَى gibi.

Lefifi makrunlar gerek şekil ve gerekse tasrif(çekim) bakımından tamamıyla nakıs fiiller gibidir. İkinci babdan gelen lefifi makrun, ikinci babdan gelen nakıs gibi, dördüncü babdan gelen lefifi makrun da, dördüncü babdan gelen nakıs gibi çekilir.

Nakis Fiiller

NÂKIS FİİLLER

Nâkıs fiil yalnız 6. babdan gelmez.

Birinci babdan gelen nakıs fiiller فَعَا، يَفْعُو şeklinde olur. دَعَا، يَدْعُو gibi.

İkinci babdan gelen nakıs fiiller فَعَى، يَفْعِى şeklinde olur. حَمَى، يَحْمِي gibi.

Üçüncü babdan gelen nakıs fiiller

Bazen;

،يَفْعَى فَعَى şeklinde olur. رَعَى، يَرْعَى gibi.

Bazen;

يَفْعَى، فَعَا şeklinde olur. صَعَا، يَصْعَى gibi.

Dördüncü babdan gelen nakıs fiiller فَعِيَ، يَفْعَى şeklinde olur. نَسِيَ، يَنْسَى gibi.

Beşinci babdan gelen nakıs fiiller  فَعُوَ ، يَفْعُو şeklinde olur. يَنْهُو  نَهُوَ، gibi.

MAZİ MEÇHUL

Mazi Meçhul yalnız bir şekli vardır ki, o da فُعِىَ şeklindedir. دُعِىَ،حُمِىَ،، نُسِىَ gibi.

MUZARİ MEÇHUL

Muzari Meçhul yalnız يُفْعَى şeklindedir. Şu halde:

يَدْعُو fiilinin meçhulü يُدْعَى olur.

يَحْمِى fiilinin meçhulü يُحْمَى olur.

يَنْسَى fiilinin meçhulü يُنْسَى olur.

MUZARİ MECZUM

Ef’âl-i Hamse sigaları sahihteki kaideye tabidir. ن’suz beş sigada (zamirlerin müstetir bulunduğu sigalarda) ise son harf olan و veya ى yahut da الف düşer. لَمْ يَنْسَ ،لَمْ يَحْمِ، لَمْ يَدْعُ، gibi.

MUZARİ MANSUB

Nakıs fiillerin muzari mansubu ن’lu sigalarda sahihteki kaideye tabiidir. ن’suz beş sigaya gelince eğer son harfi و yahut ى ise bu harfler üstün okunur. Ve eğer son harf الف ise olduğu gibi kalır.

Malum olarak لَنْ يَحْمِىَ،لَنْ يَنْسَى لَنْ يَدْعُوَ، gibi.

Meçhul olarak يُنْسَى لَنْ لَنْ يُحْمَى، لَنْ يُدْعَى، gibi. 

EMRİ HAZIR MALUM

Emri Hazır malumu üç şekil üzere bulunur:

اُفْعُ، اِفْعِ، اِفْعَ

Birinci ve beşinci babın emri hazır malumu اُفْعُ şeklindedir. Örnek: Birinci babdan: اُدْعُ

İkinci babın emri hazır malumu اِفْعِ şeklindedir. اِحْمِ gibi.

Üçüncü ve dördüncü babın emri hazır malumu اِفْعَ şeklindedir.

Mesela üçüncü babdan اِرْعَ , dördüncü babdan اِنْسَ

MUDAAF FİİLLER

MUDAAF FİİLLER

Mudaaf  Fiiller;  1, 2 ve 4. bablardan gelir. (MURAT 124; Hacı MuratJ)

1.babdan مدَّ – يَمُدُّ  gibi فَعَّ – يَفُعُّ

2.babdan حَبَّ – يَحِبُّ  gibi     فَعَّ – يَفِعُّ

4.babdan  عَضَّ – يَعَضُّ  gibi  فَعَّ – يَفَعُّ

جَمْع (Çoğul)	مُثَنًّى (İkil)	مُفْرَد (Tekil)	مُدَّ Uzat
مُدُّوا	مُدَّا	مُدَّ (اُمْدُدْ)	مُخَاطَب  (II. Şahıs- Erkek)
أُمْدُدْنَ	مُدَّا	مُدِّي	مُخَاطَبة  (II. Şahıs-Bayan)

جَمْع (Çoğul)	مُثَنًّى (İkil)	مُفْرَد (Tekil)	مُدَّ Uzat
حِبُّوا	حِبَّا	حِبَّ (اِحْبِبْ)	مُخَاطَب  (II. Şahıs- Erkek)
اِحْبِبْنَ	حِبَّا	حِبِّي	مُخَاطَبة  (II. Şahıs-Bayan)

جَمْع (Çoğul)	مُثَنًّى (İkil)	مُفْرَد (Tekil)	مُدَّ Uzat
عَضُّوا	عَضَّا	عَضَّ (اِعْضَضْ)	مُخَاطَب  (II. Şahıs- Erkek)
اِعْضَضْنَ	عَضَّا	عَضِّي	مُخَاطَبة  (II. Şahıs-Bayan)

Mudaaf Fiilin mazi çekiminde, idğamın çözüldüğü kip?

CEM’ĞAİBE

Mudaaf Fiilin muzari çekiminde, idğamın çözüldüğü kipler?

CEM’ĞAİBE ve CEM’ MUHATABE

Mudaaf Fiilin emr-i hazır çekiminde, idğamın çözüldüğü kipler?

MÜFRED MUHATAB ve CEM’ MUHATABE

MEHMUZ FİİLLER

Mehmuzu’l-Fâ Fiiller 1, 2, 4 ve 5. bablardan gelir.

Mehmûzu’l-Fâ’nın Muzari Ma’lum Çekiminde, Müfred Mütekellim Siğada أَءْ denilmeyip yerine آ denilir.

Mehmûzu’l-Fâ’nın Muzari Mechul Çekiminde, Müfred Mütekellim Siğada أُءْ denilmeyip yerine أُو denilir.

NOT: Mehmuzu’l-Fâ Fiillerin Emr-i Hâzır Vezinleri:

1.ve 5.babdan: اُوعُلْ

2.babdan: اِيعِلْ

4.babdan:    اِيعَلْ

Misal-i Vâvî:

Mevzûn (Örnek)	Vezin	Bâb
وَعَدَ - يَعِدُ	فَعَلَ - يَعِلُ	2
وَهَبَ - يَهَبُ	فَعَلَ - يَعَلُ	3
وَجِلَ - يَوْجَلُ	فَعِلَ - يَفْعَلُ	4
وَسِعَ – يَسَعُ  / وَطِئَ – يَطَأُ istisnâdır.
وَقُرَ - يَوْقُرُ	فَعُلَ - يَفْعُلُ	5
وَمِقَ - يَمِقُ	فَعِلَ - يَعِلُ	6

Misal-i Vâvî’nin Emr-i Hâzır’ı:

Mevzûn (Örnek)	Vezin	Bâb
عِدْ	عِلْ	2
هَبْ	عَلْ	3
اِيجَلْ	اِيعَلْ	4
اُوقُرْ	اُوعُلْ	5
مِقْ	عِلْ	6

Misâl-i Yâî'nin (يَئِسَ - يَيْأَسُ) Muzari Mechulu:

يُيْأَسُ yerine  يُوأَسُ denilir.

Yani, vezin يُفْعَلُ yerine يُوعَلُ ye dönüşür.

Misal-i Yâî’nin Emr-i Hâzır’ı:

Mevzûn (Örnek)	Vezin	Bâb
اِيسِرْ	اِيعِلْ	2
اِيفَعْ	اِيعَلْ	3
اِيأَسْ	اِيعَلْ	4
اُوقُظْ	اُوعُلْ	5
اِيبِسْ	اِيعِلْ	6